حدود مداخله اراده طرفین، داور و دادگاه در داوری اجباری در حقوق ایران و فرانسه با رویکرد حقوق شهروندی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین الملل کیش

چکیده

قانون‌گذار بنا به برخی مصالح، برای حل برخی اختلافات، نوعی از داوری را پیش‌بینی کرده که از آن با عنوان «داوری اجباری» نام ‌برده می‌شود. در این نوع داوری؛ طرفین دعوی، داور و دادگستری اختیارات حقوقی دارند. در کشور ما با توجه به محدودیت داوری اجباری، این روش حل اختلاف چندان به‌صورت عمومی مطرح نبوده و نیاز به بیان احکام و آثار و اهمیت آن می­باشد. این پژوهش به روش تحلیلی- توصیفی درصدد مطالعه تطبیقی اراده اصحاب داوری در جریان داوری اجباری در دو نظام حقوقی ایران و فرانسه است. کشور فرانسه با داشتن قانون جامع داوری، ضمن تعیین داوری اجباری برای برخی اختلافات تخصصی و تعیین آئین‌نامه اجرایی برای آن و همچنین ذکر قواعد داوری برای حل اختلاف، اراده طرفین دعوا و داور را در اصل ارجاع به داوری در برخی موارد محدود ساخته است. در کشور ما مصادیق داوری اجباری تنها در چند مصداق خاص برشمرده شده و داور در تعیین قواعد داوری با رعایت مقررات عام و خاص داوری، دارای  برخی اختیارات می‌باشد. ضرورت انجام تحقیق حاضر با مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی فرانسه، با هدف حمایت از حقوق شهروندی در جریان اختلافات از این جهت است که داوری اجباری بنا به رسیدگی تخصصی توسط مرجع داوری، نیازمند این است که قواعد اجرایی برای داوری اجباری تدوین ‌گردد و حدود مداخله هر کدام از طرفین، داور و دادگاه مشخص شود.

کلیدواژه‌ها


  1.     خدابخشی، عبدالله (1391)، حقوق داوری و دعاوی مربوطه آن در رویه قضائیه، جلد نخست، چاپ نخست، تهران: شرکت سهامی انتشار.
        رفیعی، منیژه (1397)، آثار موافقت‌نامه‌های داوری بین‌المللی در دعاوی حقوقی، چاپ اول، تهران. 
        شیروئی، عبدالحسین (1394)، داوری تجاری بین‌المللی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات سمت. 
        طاهری، سهیل؛ شریف‌علیایی، حسین (1399)، داوری اجباری و مصادیق آن در حقوق ایران، آموزه‌های حقوقی گواه 6 (1) 177-212.
        طاهری، سیدرضا (1396)، اجرای آرای داوری خارجی در حقوق ایران، چاپ اول، تهران. 
        عبده، جلال (1318)، داوری الزامی و اختیاری، مجله مجموعه حقوقی دادگستری، 126 (2) 152-175.
        عزیزیانی مجید (1399)، چالش‌های انطباق شرایط صحت قراردادها در شرط و موافقت‌نامه داوری، دیدگاه‌های حقوق قضائی، ۲۵ (۹۱)۱۷۹-۱۹۶.
        عزیزیانی، مجید (1400)، تکمیلی بودن استقلال شرط داوری؛ لزوم احراز اراده طرفین در تعیین ماهیت شرط داوری، فصلنامه تحقیقات حقوقی، 24 (93) 347-368.
        کریمی، عباس؛ پرتو، حمیدرضا (1392)، حقوق داوری داخلی، جلد نخست، چاپ نخست، تهران: مؤسسه انتشار دادگستر.
        مافی، همایون (1395)، شرحی بر قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران، جلد نخست، چاپ نخست، تهران: انتشارات دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری.
        محمدزاده اصل، حیدر (1379)، داوری در حقوق ایران، جلد نخست، چاپ نخست، تهران: انتشارات ققنوس.
        مدنی، سیدجلال (1376)، آئین دادرسی مدنی: سازمان قضائی جمهوری اسلامی ایران، مراجع قضائی عمومی اختصاصی و داوری- صلاحیت، چاپ اول، تهران. 
        مرتضوی، عبدالحمید (1392)، آئین دادرسی داوری تجاری بین‌المللی ایران، چاپ اول، تهران. 
        موسوی، فاطمه (1394)، آراء داوری غیرقابل اجرا در قلمرو تجارت بین‌الملل، چاپ اول، تهران. 
        واحدی، قدرت‌الله (1377)، آئین دادرسی مدنی، جلد سوم، چاپ نخست، تهران: میزان. 
        یوسف‌زاده، مرتضی (1392)، آئین داوری، چاپ اول، تهران: انتشاران میزان

    1.     Bueno, N., & Bright, C. (2020), Implementing Human Rights Due Diligence Through Corporate Civil Liability. International & Comparative Law Quarterly, 69(4), 789-818.‌

          Ghaisary, S. A., Yousefzadeh, M., & Habib, M. (2020), Preventive civil liability and its educational principles in the high school social studies textbook. Revista Conrado, 16(76), 68-78.‌

          Khorsand, B., & Parvin, F. (2020), A Comparative and Educational Study of Laws in Litigation of Religious Minorities in Iran and Lebanon. Iranian Journal of Comparative Education, 3(2), 724-736.‌

          Shoarian Sattari, E., & Bahojb Azimi, S. (2020), Judgment for Specific Performance against Obligor and its Implementation by Third Party in Iranian and French Law. Comparative Law Review, 11(2), 591-611.‌

          Shokoohizadeh, R. (2020), Application of Succombance Principle in Appeals Courts in Iranian Law. Private Law Research, 87-113.‌

          Louis Devolvé,J.,  &  Pointon,G,H., &  Rouche, J. (2009), French Arbitration Law and Practice A Dynamic Civil Law Approach to International Arbitration, Kluwer Law International,2 (364).

          Revue de l'arbitrage.(2021), N°3, Sous-collection, Comité français de l'arbitrage, 1004.