وظایف والدین در پیشگیری از انحرافات اطفال و نوجوانان از دیدگاه فقهی و حقوقی

نویسندگان

1 واحد یادگارامام خمینی (ره) شهر ری،دانشگاه آزاد اسلامی

2 دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری

چکیده

  گسترش مفاسد اجتماعی و پایین آمدن سن گرایش به انحراف و کجروی در اجتماع، اهمیت وظایف خانواده، جامعه، قانونگذاران و اجرا کنندگان قوانین را در این زمینه مشخص می نماید. تربیت و پیشگیری از انحرافات اطفال و نوجوانان جزو تکالیف والدین بوده و در آموزه های اسلامی و قوانین، ضمانت اجرای متناسب درخصوص عدم انجام این تکالیف تعیین گردیده است. البته قوانین اجتماعی در ادوار مختلف و متناسب با تحولات اجتماعی نیازمند به روز رسانی هستند.
  پدر و مادر هر دو به نحو مستقیم و غیرمستقیم و در قالب فعل و ترک فعل، در موضوع تربیت و پیشگیری از انحراف فرزندان موثر هستند. البته نوع وظائف، قلمرو اختیارات و تکالیف آنان یکسان نمی باشد و در این زمینه اختلاف نظر فقهی و حقوقی نیز وجود دارد. تکالیف پدر غالباً مصرح است و ترک آنها برای او مسئولیت پدید می آورد. در مورد مادر شاید در بادی امر اینگونه به نظر برسد که برای وی تکلیفی وجود ندارد، لیکن با استفاده از عمومات ادله نظیر وجوب امر به معروف و نهی از منکر، همچنین در پاره ای از شرایط نظیر وکالت از جانب پدر و یا قیمومت در موارد فقدان و یا عدم صلاحیت پدر این مساله قابل بحث است.

کلیدواژه‌ها


منابع
- قرآن کریم
- ابن‌خلدون، عبدالرحمن محمد بن محمد تونسی.(1349ق). مقدمه العبر و دیوان المبتدأ و الخبر. مصر
- ارجمند دانش، جعفر.(1378). ترمینولوژی حقوق جزای اسلامی. بناب: انتشارات اعظم بناب
- امامی، سیدحسن. (1386). حقوق مدنی. تهران: اسلامیه
- امینی، ابراهیم. (1368). آیین تربیت. چاپ دوازدهم. تهران: انتشارات اسلامی
- جابری عربلو، محسن. (1362). فرهنگ اصطلاحات فقه اسلامی. تهران: انتشارات امیرکبیر
- جعفری لنگرودی، محمد‌جعفر. (1394). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش
- حجتی اشرفی، غلامرضا. (1384). مجموعه کامل قوانین و مقررات مُحَشّای جزائی با آخرین اصلاحات و الحاقات. تهران
- حسینی دشتی، سید مصطفی. (1385). معارف و معاریف. آرایه
- حلی، حسن بن یوسف. (1378). ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: اسماعیلیان
- حلی،حسن بن یوسف.(1419ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامی
- خوئی، ابوالقاسم. (1391). صراط النجاه فی أجوبه الاستفتاءات. قم: دار الصدیقه الشهیده
- سبزواری، سید عبدالاعلی. (1388). مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام. قم: دارالتفسیر
- سید رضی، ابوالحسن محمد بن الرضی. (1379). نهج البلاغه. ترجمه محمد دشتی. قم: مشهور
- سیف، سوسن و دیگران. (1393). روان شناسی رشد. تهران: سمت
- شایان مهر، علیرضا. (1380). دایره المعارف تطبیقی علوم اجتماعی. کیهان
- شهید ثانی، زین‌الدین بن علی. (1409ق). منیه المرید فی آداب المفید و المستفید. مکتب الاعلام الاسلامی
- شیخ صدوق. (1413ق). من لا یحضره الفقیه. قم: انتشارات جامعه مدرسین
- شیخ حر عاملی. (1409ق) وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام
- طباطبائی حائری. (1418). ریاض؛ المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل. قم: آل البیت
- طباطبایی، محمدحسین. (1378). المیزان فی تفسیر القرآن.ترجمه محمدباقرموسوی همدانی.تهران:امیرکبیر
- طبرسی، فضل بن حسن. (1415ق). تفسیر مجمع البیان. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات
- طوسی، ابو جعفر محمدبن حسن. (1407ق). الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامی
- طوسی، ابوجعفرمحمدبن حسن. (1400ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. بیروت:دارالکتاب العربی
- عمید، حسن. (1365). فرهنگ فارسی عمید. تهران:انتشارات امیر کبیر
- قرائتی، محسن. (1383). تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن
- قندوزی، سلیمان بن ابراهیم. (1308). ینابیع الموده لذو القربی. دار الاسوه للطباعه والنشر المطبعه
- کلینی، محمدبن یعقوب. (1407ق). الکافی. دارالکتب الاسلامیه
- مجلسی، محمد باقر. (1403ق). بحار الانوار. موسسه الوفاء
- محسنی، فرید. (1394). جرمشناسی. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)
- مطهری، مرتضی. (1375). تعلیم و تربیت در اسلام. چاپ ۲۴. تهران: انتشارات صدرا
- معین، محمد. (1381). فرهنگ فارسی معین. آدنا، کتاب راه نو
- مکارم شیرازی، ناصر. (1353). تفسیر نمونه. دارالکتب الاسلامیه
- موسوی خمینی، روح اله.(1385). تحریرالوسیله. تهران: ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)
- نجفی، محمد حسن. (1362). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. دار احیا التراث العربیه
- هندی، علاء الدین علی المتقی بن حسام الدین. (1419ق). کنزالعمال فی سنن الأقوال و الأفعال. بیروت: دار الکتب العلمیه
- محسنی، فرید. (1393). تأثیر تغذیه بر کج روی و رفتار مجرمانه با نگاهی به آموزه های دین اسلام، پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال پانزدهم، شماره اول (پیاپی 39)
- محسنی، فرید. (1393). دستاوردهای نظری و عملی جرم شناسی رشد مدار. فصلنامه ی دیدگاه های حقوق قضایی، شماره 66
- محسنی، فرید. (1390). سهم کودکان و نوجوانان از حمایت کیفری در فضای مجازی و حقیقی. آموزه های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دوره جدید، شماره ۱
- معظمی، شهلا. (1386). پیشگیری جرم‌شناختی. فصلنامه پژوهشی تحلیلی و آموزشی مجد. سال اول. شماره اول
- قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب ۹۹/۰۲/۲۳ مجلس شورای اسلامی ایران