ارزیابی جرم‌شناختیِ ترس از جرم در مقایسه با ناامنی در محاربه

نویسندگان

دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

ماده 279 از قانون مجازات اسلامی مصوب1392، با تصریح به عبارت: «به نحوی که موجب ناامنی در محیط گردد»، به ماهیت مقید جرم محاربه و لزوم احراز ناامنی به عنوان نتیجه مجرمانه تأکید دارد. در مصادیقی از این جرم، ناامنی نه در تقارن با خود جرم بلکه متأثر از مولفه‌های دیگری از قبیل  انعکاس گزینشی اخبار جنایی، خطاب قراردادن متهم با عباراتی نامأنوس مانند «شیطان» و «خون آشام» و  نمایش تصاویر دوربین‌های مدار‌بسته  صحنه جرم توسط رسانه‌های جمعی بروز می‌کند. این شکل از ناامنی که با قرائتی جرم‌شناختی «ترس از جرم» نامیده می‌شود، اگرچه با ناامنی به عنوان نتیجه در جرم محاربه به دلیل تمایل هر دو مفهوم به احتمال بزه‌دیدگی شباهت دارد ولی از یکدیگر متفاوت بوده و امکان  تفکیک این دو شکل از  ناامنی را در برخی موارد بسیار دشوار خواهدکرد. در پژوهش حاضر نگارندگان تلاش خواهند کرد تا ضرورت این تفکیک و اجتناب از توسعه و گسترش مفهومی و مصداقی جرم محاربه را بر مبنای ناامنی به وضوح و آشکارا نشان دهند.

کلیدواژه‌ها


اردبیلی ، محمدعلی(1393) ، حقوق جزای عمومی ، جلد نخست ، تهران ، چاپ سی و نهم، میزان
اردبیلی ، محمدعلی(1393) ، حقوق جزای عمومی ، جلد دوم ، تهران ،چاپ سی ام ، میزان
-اوبراین ، مارتین ؛ یار ، مجید(1394) جرم شناسی ، مفاهیم کلیدی ، مترجمان : سید محمود خلیلی ، جلال الدین حسانی ، تهران ، چاپ دوم، بهنامی.
-باچر ، جیمز ؛ مینکا ، سوزان(1395) . آسیب شناسی روانی ، جلد 2 ، مترجم : یحیی سیدمحمدی، تهران ، چاپ پنجم ، ارسباران.
-پرفیت ، آلن (1378) . پاسخ هائی به خشونت ، مترجم : مرتضی محسنی ، تهران ، چاپ اول ، گنج دانش .
-پاک نهاد ، امیر (1388) . سیاست جنایی ریسک مدار ، تهران ،چاپ اول ، میزان
-جوکز، ایوان ، (1394) . رسانه و جرم ، تهران ، چاپ اول ، مجد .
-طباطبائی ، سید محمد حسین ، (1417) .المیزان فی تفسیر القرآن ، جلد 5 ، قم، چاپ اول ، دفتر انتشارات اسلامی .

-فارال ، استفن ؛ جکسون ، جاناتان ؛ گری ، امیلی(1392) . نظم اجتماعی و ترس از جرم در دوران معاصر ، مترجم ، حمیدرضا نیکوکار ، تهران ،چاپ اول ،میزان .
-گلدوزیان ، ایرج ، (1386) . محشای قانون مجازات اسلامی، تهران ، چاپ هفتم ، مجد .
-عالی پور ، حسن ؛ کارگری ، نوروز (1389) . جرایم ضد امنیت ملی، تهران ، چاپ اول ،خرسندی
-مرکز تحقیقات فقهی حقوقی قوه قضائیه ، جلد دوم (1394) . شرح جامع و کاربردی قانون مجازات اسلامی مصوب13۹۲ ، قم ،چاپ اول، قضا.
-میر محمد صادقی ، حسین (1394) . جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی ، تهران ،چاپ سی ام ،میزان .
-نجفی ابرند آبادی، علی حسین ؛ هاشم بیگی ، حمید ، (1390) ، دانشنامه جرم شناسی ، تهران ، چاپ دوم ، گنج دانش .
-نجفی ابرند آبادی، علی حسین (1389) ، سیاست جنایی ؛ سیاست کیفری عمل گرا – عوام گرا ، تقریرات درسی ،دانشگاه شهید بهشتی ، تهران.
-نیکوکار ، حمیدرضا؛ همت پور ، بهاره (1391) ، ترس از جرم ، تهران ، چاپ اول ، میزان .
-هاشمی شاهرودی ، سید محمود (1378) . بایسته های فقه جزا، تهران ، چاپ اول ، میزان .
مقالات
پاک نهاد ، امیر(1392) . احساس ناامنی و ترس از جرم ، آموزه های حقوق کیفری ، شماره 5 ، صفحات- 155 – 180 .
-فنویک ، مارک (1392) . عوام گرایی کیفری و تحولات کیفر شناختی در ژاپن معاصر، فصلنامه دانش انتظامی هرمزگان ، مترجمان : حمیدرضا نیکوکار ، مژگان امرالهی بیوکی ، شماره اول ، سال چهارم ، صفحات 165 – 189 .
-نیکوکار ، حمیدرضا ؛ امرالهی بیوکی ،مژگان ؛ بزرگر، مهری(1392) نقش ترس ازجرم بر اجرای علنی مجازات مرگ با تأکید بر نقش رسانه ها ( مطالعه موردی اعدام قاتل روح الله داداشی ) ، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم ، سال9 8 ، شماره 26 ، صفحات 169 – 196 .