بی اعتباری در قراردادهای اداری و آثار آن در حقوق ایران

نویسندگان

دانشگاه شیراز

چکیده

قراردادهای اداری واجد شکل‌‌‌‌های حقوقی الزام‌‌‌‌آور و ضمانت‌‌‌‌دار است که از برخی قواعد اختصاصی و تشریفات خاص تبعیت می‌کند. عدم رعایت این تشریفات، ضمانت اجراهای مختلفی را دربر می‌‌‌‌گیرد. پرسشی که در این رابطه مطرح است و پاسخ دادن به آن، موردنظر این مقاله می‌‌‌‌باشد، این است که موضوع بی‌‌‌‌اعتباری قراردادهای اداری در ایران، تا چه اندازه تابع قواعد عمومی قراردادهای مدنی است و دارای چه تمایزاتی با آن‌‌‌‌هاست؟ تأمل و تعمق در مواد قانونی، آئین‌‌‌‌نامه‌‌‌‌های اجرایی و دکترین حقوقی ما را به این نتیجه رهنمون می‌‌‌‌سازد که، قراردادهای اداری در حالت بی‌‌‌‌اعتباری صرفاً با ضمانت اجرای بطلان مواجه نیست، بلکه گاهی به‌منظور جمع منافع اداره از یک طرف و حقوق مکتسبه افراد از طرف دیگر وضعیتی خاص بین صحیح و باطل درنظر گرفته می‌‌‌‌شود. در مواردی نیز به‌منظور تضمین حقوق مکتسبه افراد، قرارداد تا حدی که جبران خسارت کند، اعتبار دارد. این مدعا، با استناد به ماده 92 قانون محاسبات عمومی و تبصره 1 ماده 4 آئین‌‌‌‌نامه اجرایی قانون اساسنامه هیأت رسیدگی به شکایات قانون برگزاری مناقصات به محک گذاشته شده است.
 

کلیدواژه‌ها


ادیبی، محمدرضا (1394)، تحلیل حقوقی فسخ و آثار آن در قراردادهای دولتی، تهران: جاودانه، جنگل.
    امامی، محمد؛ استوارسنگری، کورش (1391)، حقوق اداری، جلد دوم، چاپ اول. تهران: میزان.
    انصاری، ولی‌الله (1380). کلیات حقوق قراردادهای اداری به همراه نمونه مسائل امتحانی. چاپ سوم. تهران: حقوق‌دان.
    جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1385). ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش.
    جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1357) دائره المعارف حقوق مدنی و تجارت. ج 1. چاپ اول. تهران: بنیاد راستاد.
    رفیعی مقدم، علی (1390). اصل رضائی بودن اعمال حقوقی. انتشارات دانشگاه امام صادق.
    رویمر، جان‌ای (1382). برابری فرصت. مترجم محمد خضری، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    زرگوش، مشتاق (1389). مسئولیت مدنی دولت، ج 1. چاپ اول. تهران: نشر میزان.
    شمعی، محمد (1393). مختصر حقوق قراردادهای اداری. چاپ اول. تهران: مجد.
    شمعی، محمد (1388). تحلیل ماهیت و آثار قرارداد اداری در حقوق ایران. تهران: دستان.
    شونبرگ، سورن (1387). انتظارهای مشروع در حقوق اداری، ترجمه احمد رنجبر، میزان.
    شهیدی، مهدی (1383). اصول قراردادها و تعهدات. تهران: مجد.
    شهیدی، مهدی (1381). حقوق مدنی آثار قراردادها و تعهدات. چاپ هشتم. تهران: مجد. 
    طباطبایی موتمنی، منوچهر (1373). حقوق اداری. چ اول. تهران: سمت.
    طباطبایی موتمنی، منوچهر (1386). حقوق اساسی. تهران: میزان.
    عباسی، بیژن (1395). حقوق اداری. چاپ چهارم. تهران: دادگستر.
    عطریان، فرامرز (1396). اداره خوب، میزان.
    کاتوزیان، ناصر (1371). قواعد عمومی قراردادها. ج 2. شرکت انتشار و بهمن برنا.
    کاتوزیان، ناصر (1393). قواعد عمومی قراردادها. ج 3. چ نهم. شرکت سهامی انتشار.
    مرکزمالمیری، احمد (1385). حاکمیت قانون مفاهیم، مبانی و برداشت‌ها. چاپ اول. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    نبوی زاده، آیت الله (1390). سوء استفاده از حق در حقوق قراردادی. تهران: جنگل.
    واعظی، سیدمجتبی (1400). حقوق اداری. تهران: میزان.
    هداوند، مهدی. مشهدی، علی. (1389). اصول حقوق اداری در پرتو آراء دیوان عدالت اداری، انتشارات خرسندی.
    بنی‌هاشمی، سید مهدی. (1394). «بررسی فسخ قراردادهای دولتی در شرایط عمومی پیمان». کنفرانس جهانی افق‌های نوین در علوم انسانی، آینده پژوهی و توانمند سازی، شیراز، https://civilica.com/doc/485902 .
    رضائی‌زاده، محمدجواد. (1387). «ویژگی قراردادهای اداری». فصل‌نامه حقوق. دوره 38، شماره2: 151-135.
    زمانی، علی اکبر. (1388). «تبانی و تقلب در برگزاری مناقصه‌های دولتی، موانع و راهکارهای پلیس در مبارزه با آن». فصل‌نامه کارآگاه. دوره 03، شماره 9: 123-96.
    ضیائی، رضوان، نوروزی، قدرت الله، جهان بین، سید عباد الله (1394). «تأملی بر حق مکتسب در پرتو آرای دیوان عدالت اداری»، فصلنامه حقوق اداری (علمی-پژوهشی)، دوره 02، شماره 8: 162-143.
    کیائی، زین العابدین. (1347). «معاملات دولتی». مجله حقوق مردم. شماره 11.
    محسنی، سعید، قبولی درافشان، سید محمد مهدی (1389). «مفهوم و آثار بطلان نسبی»، مجله دانش و توسعه (علمی-پژوهشی)، سال هفدهم، شماره 33: 271-245.
    مولایی، آیت (1394). «مفهوم‌شناسی قرارداد اداری با تأکید بر موانع نهادینه شدن آن در ایران». مجله حقوقی دادگستری. شماره 89: 150-123.
    واعظی، سیدمجتبی (1392). «یادداشت هایی بر گزیده آراء قضایی دیوان عدالت اداری». فصلنامه رأی. شماره 4 پیاپی 5: 132-119.
قوانین: 
    آیین‌نامه اجرایی قانون اساسنامه هیأت رسیدگی به شکایات قانون برگزاری مناقصات مصوب 1389.
    قانون احکام دائمی توسعه مصوب 1395.
    قانون اساسنامه هیأت رسیدگی به شکایات قانون برگزاری مناقصات مصوب 1388.
    قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
    قانون محاسبات عمومی مصوب 1366.
Chapus, R., (2001). Droit administratif general, tome 1, Montchrestien.
Cornu, G, (2004). Vocabulaire juridique, PUF.
Gaudemet, Y, (2001). Traite’ de droit administratifT t1, L.G.D.J.
Maurer, H, (1992). Droit administrative allemande, traduit par Michel Fromont, L.G.D.J.
Michel, Q. (2010). The European Union Export Control Regime: Comment of the Legislation: article-by-article.
Leveneur, L, (2015). Code civileT Lexis nexisT.
Oliva, E., (2005). Droit constitutionnel, Paris, Daiioz-Sirey, Coll. Aidememoire.»idememoire, 2005.onnel, Paris, Daiioz-SIREY, Coll. Kار گرفتهاست..
Richer, L. (1999). Droit des contrats administratifs, L.G.D.J, Paris.
Schwartz, A. (1986). Search theory and the tender offer auction. JL Econ. & Org., 2, 229.
Sefton-Green, R. (Ed.). (2005). Mistake, fraud and duties to inform in European contract law. Cambridge university press.
Waline, J. (2006). Droit administratif. Dalloz