پدیده موسوم به عشق مکتوم (کراش) در حقوق کیفری ایران

نویسندگان

1 دانشگاه یزد

2 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد.

چکیده

زمینه: کانال ­ها و صفحات مجازی موسوم به «کراش» به‌ویژه در میان جوانان و دانشجویان ایرانی درحال رواج است و اعضای آن‌ها با بیان مشخصه­ های رمزآلود یک نفر از جنس مخالف و بدون نام ‌بردن از او یا درج چهره کامل یا واضح وی، تمایل خویش برای دوستی با او را ابراز می­کنند. مغایرت­ های پیدا و پنهان این رفتارها با نظام ارزشی حاکم بر جامعه ایرانی نگرانی ­هایی را در میان متولیان امر در دانشگاه­ ها و در سطح جامعه برانگیخته است؛ به‌گونه‌ای‌که دستگاه­ های انتظامی و قضایی درحال ورود به این موضوع و برخورد با کنشگران آن به‌ویژه ایجادکنندگان و مدیران آن‌ها هستند. حادث بودن این کُنش اجتماعی و نبود تجربه حقوقی و قضایی در نقد و قضاوت آن، نگارندگان را بر آن داشت تا پیش از صدور آرای متشتت و احتمالاً برخورد غیرحقوقی دستگاه­ های مذکور، در ساحت حاکمیت «اصل قانونی‌ بودن جرم»، میزان انطباق آن را با عناوین مجرمانه مختلف بررسی کنند.
روش: روش این تحقیق، توصیفی- تحلیلی با بهره ­گیری از پژوهش میدانی است.
یافته­ ها: رفتار اعضای کانال‌ها و صفحات کراش با جرایم موضوع مواد 641 (مزاحمت تلفنی) و 638 (تظاهر به فعل حرام) از کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی انطباق دارد ولی - با وجود برخی اقتران ­ها - نمی­توان آن­ها را مصداقی از مواد 637 (رابطه نامشروع و اعمال منافی عفت)، 639 (ایجاد و اداره مرکز فساد و فحشاء و تشویق به آن)،  130 (سردستگی گروه مجرمانه) و 142 (مسئولیت نیابتی) دانست. همچنین ایجادکنندگان، مدیران و تبلیغ­ کنندگان این صفحات و کانال­ ها - با احراز همه شرایط- به ‌عنوان معاون جرایم پیش ­گفته قابل‌تعقیب کیفری هستند.

کلیدواژه‌ها


قران کریم
    آقایی‌نیا، حسین، (1399)، جرایم علیه اشخاص: حقوق کیفری اختصاصی (شخصیت معنوی)، چاپ یازدهم، تهران: نشر میزان.
    اردبیلی، محمدعلی (1395)، حقوق جزای عمومی، جلد اول، چاپ پنجاهم، تهران: نشر میزان.
    اصفهانی، محمدبن‌حسن (1416ق)، کشف‌اللثام والابهام عن قواعد الاحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    الهام، غلامحسین و برهانی، محسن (1398)، درآمدی بر حقوق جزای عمومی: جرم و مجرم، جلد اول، چاپ پنجم، تهران: نشر میزان.
    الهام، غلامحسین و برهانی، محسن (1398)، درآمدی بر حقوق جزای عمومی: واکنش در برابر جرم، جلد دوم، چاپ پنجم، تهران: نشر میزان.
    انوری، حسن (1382)، فرهنگ فشرده سخن، تهران: انتشارات سخن.
    جوانمرد، بهروز (1395)، «رویه‌های قضایی و نظریه‌های مشورتی پیرامون جرم رابطه نامشروع»، رویه قضایی (حقوق کیفری)، سال اول، شماره 1. قابل بازیابی از؛ https://rgh.ujsas.ac.ir/article-1-95-fa.pdf
    حاجی‌ده‌آبادی، محمدعلی و سلیمی، احسان (1395)، «جرایم مزاحمت‌محور در فضای سایبر؛ ازگونه-شناسی تا راهبردهای مقابله‌ای»، اولین همایش ملی رویارویی با جرایم سایبری، تهران: دانشگاه علوم انتظامی امین.
حبیب‌زاده، محمد جعفر و علی‌پور، عادل (1391)،« تحلیل جرم ایجاد مزاحمت تلفنی»، پژوهشنامه حقوق کیفری، دوره 3، شماره 83، قابل بازیابی از؛ https://jol.guilan.ac.ir/article_619.html
    حبیبی‌تبار، محمود و حاجی‌ده‌آبادی (1399)، «سردستگی گروه مجرمانه سازمان یافته در جرایم تعزیری»، فصلنامه علمی تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین‌الملل، دوره 13، شماره 48، قابل بازیابی از؛ https://journals.iau.ir/article_668945.html
    حسینی، سید محمد و اعتمادی، امیر (1396)، «مزاحمت؛ تهاجمی علیه تمامیت معنوی اشخاص، در نظام‌های کیفری ایران و انگلستان»، مجله حقوق تطبیقی، دوره 5، شماره 108، قابل بازیابی از؛ http://law.mofidu.ac.ir/article_30710.html
    حسینی، سید مجتبی (1384)، رساله دانشجویی مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام، چاپ اول، انتشارات دفتر نشر معارف.
    خالقی، علی (1399)، آیین دادرسی کیفری، جلد اول، چاپ چهل و یک، تهران: انتشارات شهر دانش.
    خامنه‌ای، سید علی (1382)، استفتائات، (مترجم: احمد رضا حسینی)، تهران؛ انتشارات بین‌المللی المهدی.
    داچک، هادی (1398)، «مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر»، مجله بین‌المللی پژوهش ملل، شماره چهل و چهار، قابل بازیابی از؛  http://ensani.ir/fa/article/411569
    ساداتی، سید محمد مهدی (1395)، «شرایط اعمال قاعده درا در فقه امامیه و قانون مجازات اسلامی»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال هشتم، شماره چهارده، قابل بازیابی از؛ 
https://feqh.semnan.ac.ir/article_1950.html
    شاکری، ابوالحسن و قلی‌زاده، بهروز (1397)، «سردستگی در حقوق کیفری ایران»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 82، شماره 103، قابل بازیابی از؛ http://www.jlj.ir/article_33932.html
    شبیری زنجانی، سید موسی (1419ق)، کتاب نکاح، جلد بیست و پنجم، قم: مؤسسه پژوهشی رای‌پرداز.
    محمودی، سید محسن(1392)، مسائل جدید از دیدگاه علماء و مراجع تقلید، جلد پنجم، چاپ دوم، انتشارات علمی و فرهنگی صاحب الزمان.
    معین، محمد (1382)، فرهنگ معین (یک جلدی فارسی)، تهران: نشر زرین.
    معین، محمد (1382)، فرهنگ فارسی معین، چاپ اول، جلد دوم و سوم، تهران.
    مکارم شیرازی، ناصر (1386)، اخلاق در قرآن: فروع مسائل اخلاقی، چاپ سوم، قم: مدرسه الامام علی-بن‌ابیطالب.
    میرمحمد صادقی، حسین (1399)، حقوق کیفری (3)؛ جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی، جلد سوم، چاپ چهلم، تهران: نشر میزان.
    میرمحمد صادقی، حسین (1399)، حقوق کیفری اختصاصی (4)؛ جرایم علیه شخصیت معنوی اشخاص، جلد چهار، چاپ اول، تهران: نشر میزان
    دستور (پایگاه اطلاعات قوانین و مقررات کشور) به نشانی: http://www.dastour.ir
    روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران به نشانی: http://www.rrk.ir
    مرکز پژهش‌های مجلس شورای اسلامی به نشانی: https://rc.majlis.ir
    سامانه ملی قوانین و مقررات کشور به نشانی: http://www.qavanin.ir
    اداره‌کل حقوقی قوه قضائیه به نشانی: https://edarehoquqy.eadl.ir
    دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب به نشانی: https://khamenei.
Dictionary, O. E. (2010), Oxford English Dictionary. Angus, Stevenson, USA.
Hung, x., Dong, P., (2019), Romantic Crushes Promote Variety Seeking Behavior, Journal of Consumer psychology. Vol. 29. No. https://doi.org/10.1002/jcpy.1070
Huang, x., Dong, p., Zhuang, M., (2018), Crush on You: Romantic Crushes Increase Consumers’ Preferences for Strong Sensory Stimuli, Journal of Consumer, Research, Oxford University Press. Vol. 46, no. 1. https://doi.org/10.1093/jcr/ucy053
https://www.lexico.com/definition/crush
https://www.merriam-webster.com/thesaurus/crush