تحلیل ماده 567 قانون مجازات اسلامی، با نگرشی تطبیقی به‌نظام حقوقی انگلستان

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

2 دانشگاه تهران

3 دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

ماده 567 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، با یک نوآوری نسبت به قانون سابق، رفتار جدیدی را جرم‌انگاری کرده است که برمبنای ماده مذکور، این رفتار عبارت از نقض حریم خصوصی جسمانی دیگری و ارتکاب عمدیِ رفتاری فیزیکی علیه جسم او است؛ این رفتار، هرچند ممکن است منجربه آسیب معنوی در مجنی‌علیه شود، اما اثری از خود در بدن او باقی نمی‌گذارد. این جرم وجوه اشتراک قابل‌توجهی با یکی از جرایم کامن‌لا در حقوق انگلستان با عنوان تحمیل نیروی غیرقانونی علیه دیگری (Battery) دارد. بررسی عناصر متشکله این جرم در حقوق انگلستان و تطبیق آن‌ها با ماده مذکور و همچنین مطالعه نقاط اشتراک و افتراق این دو جرم، ابعاد جدیدی از ماده قانونی مورد بحث را در نظام حقوقی کشورمان نشان می‌دهد که تاکنون موردتوجه قرار نگرفته است. به‌علاوه، به‌نظر می‌رسد که ماهیت ضمانت اجرایی که ماده 567 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 برای ارتکاب رفتار موضوع آن ماده درنظر گرفته است، تنها مجازات نبوده و دارای جنبه جبران خسارت نیز می‌باشد.
 

کلیدواژه‌ها


آقائی‌نیا، حسین (1397)، «جرایم علیه اشخاص (جنایات)»، چاپ هفدهم، تهران، میزان.
    اصغری آقمشهدی، فخرالدین (1382)، «جبران خسارت معنوی در ایران»، پژوهش‌نامه‌ی علوم انسانی و اجتماعی، شماره نهم و دهم، صفحات 31 تا 48.
    الهام، غلامحسین و برهانی، محسن (1396)، «در آمدی بر حقوق جزای عمومی (جرم و مجرم)»، چاپ سوم، تهران، میزان.
    جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1394)، «ترمینولوژی حقـوق»، چـاپ بیست و هفتم، تهران، گـنج دانـش.
    امامی، سید حسن (1394)، «حقوق مدنی»، جلد چهارم، چاپ بیست و ششم، تهران، انتشارات اسلامیه.
    حسینی، سید محمد و اعتمادی، امیر (1396)، «ایجاد ترس از اعمال خشونت به‌مثابه‌ی تهاجمی علیه تمامیت روانی اشخاص در نظام‌های کیفری ایران و انگلستان»، مجله پژوهش حقوق کیفری، سال ششم، شماره بیست و یکم، صفحات 9 تا 38
    خمینی، سید روح الله (بی تا)، «تحریر الوسیله»، چاپ اول، قم، مؤسسه مطبوعات دار العلم.
    خویی، ابوالقاسم (۱۴۲۲ ه ق)، «موسوعه الامام الخویی (مبانی تکمله المنهاج)»، چاپ اول ، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی ره، راهیاب: نرم افزار جامع فقه اهل بیت علیهم السلام، مؤسسه نرم افزاری علوم اسلامی نور.
    دهخدا، علی اکبر (1377)، «لغت‌نامه دهخدا»، چاپ دوم، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
    شمس ناتری، محمد ابراهیم و دیگران (1396)، «قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول)»، چاپ چهارم، تهران، میزان.
    صادقی، حسین (1388)، «مسئولیت مدنی در ارتباطات الکترونیک»، چاپ اول، تهران، میزان.
    صفایی، سید حسین و رحیمی، حبیب‌الله (1391)، «مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد)»، چاپ سوم، تهران، انتشارات سمت.
فلچر، جورج پی. (1395)، «مفاهیم بنیادین حقوق کیفری»، مترجم: سید مهدی سید زاده ثانی، چاپ پنجم، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
    قانع، امیررضا (1399)، «تحلیل بزه توهین عملی و بزه ایراد ضرب عمدی بدون ایجاد اثر، در پرتو نقد رای»، فصلنامه رأی: مطالعات آرای قضایی، شماره سی و یکم، صفحات 193 تا 210.
    کاتوزیان، ناصر (1394)، «وقایع حقوقی: مسئولیت مدنی»، چاپ هفدهم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
    کلارکسون، کریستوفر (1398)، «تحلیل مبانی حقوق جزای عمومی»، ترجمه و توضیح: حسین میرمحمد صادقی، چاپ سوم، تهران، انتشارات جنگل.
    کوشش کار، ریحانه و قاسمی عهد، وحید (1398)، «بررسی تطبیقی جبران خسارت معنوی هتک حیثیت اشخاص در نظام حقوقی ایران و انگلستان»، دوفصلنامه‌‌ی دانش حقوق مدنی، سال هشتم، شماره پانزدهم، صفحات 42 تا 57.
    گلدوزیان، ایرج (1395)، «حقوق جزای اختصاصی»، چاپ بیست و دوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
    محقق داماد، سید مصطفی (1396)، «قواعد فقه 4 بخش جزایی»، چاپ سی و چهارم، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی.
    محمدی، ابوالحسن (1395)، «مبانی استنباط حقوق اسلامی (اصول فقه)»، چاپ پنجاه و هفتم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
    مرعشی، سید محمدحسن (1384)، «دیدگاه‌های نو در حقوق»، چاپ دوم، تهران، میزان.
    میرشکاری، عباس (1395)، «رساله عملی در مسئولیت مدنی»، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
    میرمحمدصادقی، حسین (1396)، «جرایم علیه اشخاص»، چاپ بیست و چهارم، تهران، میزان.
    نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه به شماره 1142/92/7 مورخ 14/8/1392 قابل دسترسی در پایگاه اینترنتی اداره حقوقی به آدرس: www.edarehoquqy.eadl.ir
    نوربها، رضا (1390)، «زمینه حقوق جزای عمومی»، چاپ سی و دوم، تهران، کتابخانه گنج دانش.
Alexander, Larry and Ferzan, Kimberly Kessler and Morse, Stephen J. (2009), crime and culpability: a theory of criminal law, first published, New York, Cambridge university press.
Ashworth, Andrew and Horder, Jeremy (2013), principles of criminal law, seventh edition, London, Oxford University Press.
Blackwell, Amy hackney (2008), the essential law dictionary, first edition, Canada, sphinx publishing.
Card, Richard (2012), Card, Cross and Jones criminal law, twentieth edition, London, oxford university press.
Carr, Claudia and Johnson, Maureen (2013), beginning criminal law, first published, London, Routledge.
Criminal justice act 1988, accessible in www.legislation.gov.uk
Cross, Noel (2010), criminal law & criminal justice: an introduction, first published, London, SAGE publication.
Elliott, Catherine and Quinn, Frances (2014), criminal law, tenth edition, London, Pearson education limited.
Fionda, Julia and Bryant, Michael J (2000), briefcase on criminal law, second edition, London, Cavendish publishing limited.
Herring, Jonathan (2011), criminal law, eighth edition, London, palgrave macmillan.
Herring, Jonathan (2012), criminal law (text, cases and materials), fifth edition, London, oxford university press.
Hoxley-binns, Rebecca and Martin, Jacqueline (2014), unlocking the English legal system, fourth edition, London, Routledge.
Loveless, Janet (2012), criminal law (text, cases and materials), third edition, London, oxford university press.
Martin, Elizabeth A. (2003), oxford dictionary of law, fifth edition, London, oxford university press.
Martin, Jacqueline and Storey, Tony (2015), unlocking criminal law, fifth edition, London, Routledge.
Molan, Micheal (2001), sourcebook on criminal law, second edition, London, Cavendish publishing limited.
Molan, Mike (2008), cases and materials on criminal law, fourth edition, London, Routledge.
Molan, Mike and Lanser, Denis and Bloy, Duncan (2000), bloy and perry’s principles of criminal law, fourth edition, London, Cavendish publishing limited.
Offences against the person act 1861, accessible in www.legislation.gov.uk
Shute, Stephen and Simester, A.P. (2002), criminal law theory: doctrines of the general part, first published, London, oxford university press.
پایگاه اینترنتی اداره حقوقی قوه قضاییه به نشانی www.edarehoquqy.eadl.ir
سامانه نشست‌های قضایی، متعلق به مرکز آموزش قوه قضاییه به نشانی www.neshast.org