بررسی جبران خسارت ناشی از بازداشت غیرقانونی در نظام کیفری ایران و جمهوری خلق چین

نویسندگان

1 دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

یکی از مهم‌ترین اختیاراتی که مقامات قضایی در جهت مبارزه با جرم برعهده دارند حق بازداشت مظنونان و متهمان‌‌ می‌باشد. این امکان وجود دارد که روند نهایی دادرسی کیفری منتهی به برائت یا منع تعقیب فرد شود. بنابراین دادرسی منصفانه و اخلاق ایجاب می‌کند که دولت جبران خسارت ایام بازداشت شدۀ ناموجه افراد را پرداخت نماید. در قانون آیین دادرسی کیفری ایران مسئولیت دولت به خسارت ناشی از بازداشت غیرقانونی اعم از اینکه مبنای مسئولیت تقصیر یا خطای قاضی یا اشخاص دیگر باشد مورد پذیرش قرار گرفته است. مقنن کشور چین هم در سال 1994 قانون جبران خسارت را مورد رسمیت قرار داده است. در دو نظام حقوقی ایران و چین با وجود تفاوت‌هایی در زمینۀ نحوۀ جبران خسارت شباهت هایی نیز با هم دارند. از جمله در هر دونظام، جبران خسارت در موارد صدور قرار منع تعقیب یا حکم برائت قطعی امکان‌پذیر است، مسئولیت مطلق دولت در جبران خسارت پذیرفته شده و دولت تنها پس از جبران خسارت‌‌ می‌تواند به عامل اصلی مراجعه کند. این مقاله سعی دارد به‌صورت توصیفی و تحلیلی پیشینه و مصادیق جبران خسارت، شرایط ماهوی و شکلی جبران خسارت بازداشت غیرقانونی در دو نظام کیفری را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.

کلیدواژه‌ها


1-Chun – long.(2014). Establishment, Development and Improvement of China's National Legal System of Compensation. Journal of hit ( Social Sciences Edition ),vol.16,No 5.
2-Guang- dong.(2009). New Theory of State Compensation Law. peophe's publish house.
3-HU Yi - min, NI Hui - hua, Zeng- Jie.(2013) State Compensation and Compensation Supervision Caused by Criminal Detention. Journal of Shanxi Politics and Law Institute for Administrator ,Vol. 26 ,No. 2.
4- Yan-mei, Li-na.(2015). Thoughts on the Public Security Organs’ Compensation for Criminal Detention. Journal of Liaoning Police College. No.2(Ser. No. 94).
5- Yang- Linping, He Jun(2013). On Judicial Review of Criminal Detention Compensation in Criminal Cases[J]. Guidelines on Handling Cases of State Compensation.(Second Series).
6- Ma- Huaide.(2010). Interpretation of the State Compensation Law of the People's Republic of China [M]. Beijing: China Legal Publishing House.
7- Liu- Zhiyuan .(2009). A Guide to State Compensation in Criminal Cases [M], Beijing: China Legal Publishing House.
8- Zhuang- Xu Long (2017). The system loophole and Correction Mechanism of State compensation for Criminal detention. Journal application of the Law,vol.5.
9- He –Jun.(2017). The principle and legal application of criminal compensation for the violation of personal freedom. (Supreme Court) "People's Justice (Case)", No. 8
10-Sun- Kang.(2011). Comparison and reference: research on the initiation procedure of criminal proceedings [J]. Hebei Law .