ارزیابی کلیشه‌های ذهنی کُنشگران رسمیِ عدالت کیفری نسبت به متهمان فقیر

نویسندگان

1 دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 دانشکده الهیات دانشگاه تهران

چکیده

مطالعات جامعه‌شناسی کیفری گویای آن است که اصلِ برابری افراد در مقابل قانون در عمل، تحت تأثیر برخی از متغیرهای فراقانونی چنان‌که بایدْ سهمی از واقعیت اجتماعی ندارد. متغیرهایی همچون جنسیت، نژاد، مذهب و طبقه اجتماعی باورهایی نادرست را در ذهن کنشگران عدالت کیفری ایجاد می‌کنند که مبنای تصمیم‌گیری می‌شود. این باورها در مراحل مختلف فرایند عدالت کیفری می‌توانند بر سرنوشت کیفری متهمان تأثیرگذار باشند. فقرا در زمرۀ گروه‌هایی هستند که به‌واسطۀ سطح معیشت، نوع پوشش، سبک و محل زندگی، وضعیت اشتغال و نوع گویش و رفتار در معرض کلیشه‌های ذهنی منفی قرار دارند. پژوهش حاضر با اتخاذ رویکرد پژوهش کیفی و استفاده از ابزارهای تحلیل پرونده‌های کیفری و مصاحبه با تعدادی از مأموران پلیس و قضات در حوزۀ قضایی شهرستان کاشان به تأثیر تفکرات قالبی در نحوۀ تصمیم‌گیری آن‌ها در قبال بزهکاران فقیر می‌پردازد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که سکونت در محلات فقیرنشین، نوع پوشش خاص و اشتغال به برخی مشاغل موجبات پیش‌انگاره‌های منفی برای مأموران پلیس در جریان گشت‌زنی و برای مقام قضایی در مقام صدور قرار تأمین و صدور حکم می‌شود و در مجموع نوعی سخت‌گیری کیفری را ایجاد می‌کند.

کلیدواژه‌ها


- Albonetti CA. "An integration of theories to explain judicial discretion". Social Problems 1991; 38.
- Cicourel, Aaron, The social organization of juvenile justice, New York: John Wiley, 1968.
- Côté-Lussier, Carolyn, The evil, poor, disliked and punished: Criminal stereotypes and the effects of their cognitive, affective and behavioral outcomes on punitiveness toward crime, A thesis submitted to the Methodology Institute of the London School of Economics for the degree of Doctor of Philosophy, London, August 2012.
- Graham S, Lowery BS. "Priming unconscious racial stereotypes about adolescent offenders". Law and human behavior, 2004; 28.
- Lindqvist Anna, Bjӧrklund Fredrik & Bāckstrōm Martin, "The perception of the poor: Capōӧāturing Stereotype content with different measures", Nordic Psychology, 2017, Vol. 69, No. 4.
- "Report of The Sentencing Project to the United Nations Human Rights Committee: Regarding Racial Disparities in the United States Criminal Justice System", August 2013.
- The Sentencing Project, "Reducing Disparity in the Criminal Justice System", A Manual for Practitioners and Policymakers, 2008.