اعمال حقوق بازرگانی فراملی به عنوان قانون حاکم در داوری تجاری بین‌المللی

نویسندگان

دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری

چکیده

در حل اختلافات راجع به داوری تجاری بین‌المللی طرفین می‌توانند به‌جای انتخاب قانون یک کشور، حقوق بازرگانی فراملی را به‌عنوان قانون حاکم بر دعوی برگزینند. این انتخاب در صورتی امکان‌پذیر است که قواعد حل تعارضِ قابل‌اعمال، چنین اختیاری را برای طرفین شناسایی کرده باشد. اصل حاکمیت اراده در انتخاب حقوق بازرگانی فراملی، در بسیاری از قوانین ملی و مقررات دیوان‌های داوری به رسمیت شناخته شده است. مهم‌ترین ویژگی این نظام جدید عدم وابستگی به هیچ دولت و یا حاکمیت می ‏باشد که موجب افزایش مطلوبیت آن در عرصۀ داوری تجاری بین‌المللی و انتخاب آن به‌وسیلۀ طرفین اختلاف شده است؛ از این‏رو، باید دید منظور از قواعد بازرگانی فراملی که به‌عنوان یک حقوق خودجوش ناشی ار عرف‏ های تجاری ظهور یافته چیست و از چه ماهیتی برخوردار است. آیا می‏توان آن را یک نظام حقوقی کامل محسوب کرد و آیا حقوق بازرگانی فراملی به‌عنوان مجموع ه‏ای از اصول و قواعد حقوقی که از هیچ قانون ملی تبعیت نمی‌کند، قابلیت اعمال به‌عنوان قانون حاکم بر داوری تجاری بین ‏المللی را دارد یا خیر. یافته‏ های این مقاله حاکی از این است که مراجع داوری حقوق بازرگانی فراملی را در مواردی اعمال کرده‌اند که قانون ماهوی حاکم بر قرارداد توسط طرفین تعیین نشده باشد لذا اعمال آن به‌عنوان قانون ماهوی در موارد نادری صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها


منابع:
1 - فارسی
الف- کتب
1 .اشمیتوف، کلایو ام. (1378)، حقوق تجارت بین‌الملل، ترجمه بهروز اخلاقی و همکاران، جلد دوم، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
2 .جنیدی، لعیا (1376)، قانون حاکم در داوری‌های تجاری بین‌المللی، چاپ اول، تهران: نشر دادگستر.
3 .خلیلیان، سید خلیل،(1382 ) دعاوی حقوقی ایران و آمریکا مطرح در دیوان داوری لاهه،شرکت سهامی انتشار
4.صفایی، سیدحسین (1375)، حقوق بین‌الملل و داوری‌های بین‌المللی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
5.کاتوزیان، ناصر (1387)، کلیات حقوق، جلد اول، چاپ چهارم، تهران:شرکت سهامی انتشار.
6.مافی، همایون(1395 )، شرحی بر قانون داوری تجاری بین المللی ایران، چاپ اول،تهران: انتشارات دانشگاه علوم قضایی،
7.موحد، محمد علی(1374 )،درسهایی از داوریهای نفتی، چاپ اول، تهران: انتشارات دفتر خدمات حقوقی بین المللی،.
ب- مقالات
1.اسکینی، ربیعا (1368)، تعارض قوانین در داوری تجاری بین‌المللی، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 11.
2.انصاری، علی؛ مبین، حجت (1389)، قواعد فراملی در داوری تجاری بین‌المللی و جایگاه آن در حقوق ایران، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی،دوره 40 ، شماره 3.
3.ایران‌پور، فرهاد (1381)، نگاهی اجمالی به اصل حاکمیت اراده در حیطه انتخاب قانون حاکم بر تعهدات ناشی از قراردادهای تجاری، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 55 ، شماره پیاپی 514.
4.----------- (1382)، نظام حقوقی حاکم بر قراردادها تجاری بینالمللی دولت،فصلنامه حقوق ، دوره 62 ، شماره پیاپی 512.
5.جنیدی، لعیا (1390)، نظریه حقوق فراملی بازرگانی، فصلنامه حقوق،دوره 41 ، شماره 1.
6.دهدار، فرزین، 1393، مبانی فلسفی حقوق بازرگانی فراملی، فصلنامه حقوق، دوره 44، شماره 2
7 .دهدار، فرزین (1396)، ماهیت حقوق بازرگانی فراملی، مجله مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 8 ، شماره 1.
8. گوود، روی ام(1386 )، عرف و پذیرش آن در حقوق بازرگانی فراملی، ترجمه علومی یزدی، حمید رضا، مجله حقوقی ، شماره 36 .
9.لندو، اول؛ (1365)، حقوق بازرگانی فراملی در داوری تجاری بین‌المللی، ترجمه محبی، محسن،مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 5.
10.محمدزاده وادقانی، علی رضا(1376). اصول کلی حقوق و حقوق موضوعه. فصلنامه حقوق، دوره 36 .
11.موسوی، فضل الله و میرمحمدی، معصومه 1390. اصول کلی حقوق، عامل پویایی حقوق بین الملل کیفری، حقوق اسلامی، ش 31 سال هشتم.
12 . ویرالی،میشل،( 1364) تفکری بر تئوری حقوق فراملی، ترجمه ناصر صبح‌خیز، مجله حقوقی بین المللی، شماره 3.
13 .نیکبخت، حمیدرضا؛ پیری، فرهاد (1391)، اعمال اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی توسط دیوان داوری به عنوان قانون حاکم بر دعوا، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 46.
2 - انگلیسی
A.Books.
1. Bui,Jade Ngoc Bich (2014), Arbitration’s Influence on the Development of Lex Mercatoria, Norway: University of Oslo.
2. Jemieniak,Joan (2013),Legal Interpretation in International Commercial Arbitration, Ashgate Publishing,Ltd.
3.Schmitthoff, Clive(1964), The Sources of International Trade Law, Publisher: Frederick A. Praeger.
B.Articles
1. Barton S.(1995), Lex Mercatoria in European and U.S. Trade Practice: Time to Take a Closer Look, Annual Survey of International & Comparative Law,Vo.2.Issue 1.
2..Cuniberti,Gilles (2014), Three Theories of Lex Mercatoria, Columbia Journal of Transnational Law 52.
3.Güçer, Sülün (2009), Lex Mercatoria in International Arbitration, Ankara Bar Revıew ,No 1.
4.Cuniberti,Gilles (2014), Three Theories of Lex Mercatoria, Columbia Journal of Transnational Law 52.
5.Hiero,Antonio,and Malo Cuatrecasas, Miguel Angel (2009), Lex Mercatoria Revisited, The European & Middle Eastern Arbitration Review.available at http://globalarbitrationreview.com/insight/the-european-middle-eastern-arbitration-review-2009/1036549/lex-mercatoria-revisited,2010 ,( last visited on 20/8/2017).
6.Howarth, Richard (2004), Lex Mercatoria: Can General Principles of Law Govern International Commercial Contracts?, Canterbury Law Review 36.
7.Lopez Rodriguez, Ana Mercedes(2002), Lex Mercatoria, RETTID 46, available at http:// www.rettid.dk/artikler/20020046.pdf#search='lex%20mercatoria.
8.Maniruzzaman, Abdul F .M.(1999), The Lex Mercatoria and International Contracts: A Challenge for International Commercial Arbitration?, American University International Law Review, Vol. 14.
9.Michaeles,Ralf (2007), The True Lex Mercatoria: Law Beyond the State, Indiana Journal of
Global Legal Studies,Vol.14.Issue 2.
10.Pryles,Michael (2003), Application of the Lex Mercatoria in International Commercial Arbitration, UNSW Law Journal, Vol. 31.
11.Roba, Roxana Maria (2011), Lex Mercatoria in International Commercial Arbitration, Curentul Juridic, Vol.47.
12.Selden,Barton S (1995), Lex Mercatoria in European and U.S. Trade Practice: Time to Take a Closer Look, Annual Survey of International & Comparative Law,Vol.2.Issue 1.
B.Thesis
1.Baddack,Frank (2005), Lex Mercatoria: Scope and Application of the Law Merchant in Arbitration, LL. M. (Faculty of Law) University of the Western Cape, South Africa: University of the Western Cape.
2. Elcin, Mert, (2006), Application Law to International Commercial Contract and the Status of Lex Mercatori With a Special Emphasis on Choice of Law Rules in the European Community,Dissertationa.com,Boca Raton,ِFlorida,USA.