«پدرمآبی» دولت و حقوق قراردادهای کار

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

«پدرمآبی» به مفهوم حمایت از فرد در مقابل خود او و منع او از اضرار به خود است که در حقوق سنتی قراردادها در خصوص افراد دارای اهلیت قانونی جایگاهی نداشت، ‌ولی امروزه در قوانین حاکم بر روابط کارگر و کارفرما به رسمیت شناخته شده و بدین‏وسیله، دخالت دولت با انگیزه منع کارگران از اضرار به خود در قراردادهای کار، از طریق مقررات حقوق کار تجویز گردیده است. این مفهوم به لحاظ نظری و عملی در سنت‌های فکری و نظام‏های حقوقی مختلف،‌ به اندازه منع اضرار به غیر، از حمایت فراگیر، ‌یکسان و مطلقی برخوردار نبوده و محل اختلاف نظرهای فراوانی است. بر این اساس، مقاله حاضر ابتدا به طور جداگانه به بررسی جایگاه پدرمآبی در اندیشه‌ها و آموزه‌های مکاتب فردگرا، جامعه‏گرا‏ و اسلام پرداخته است و سپس با تشخیص ضعف این جایگاه در سنت فکری لیبراسیسم و وجود ظرفیت و قابلیت پدرمآبی در آموزه‌های شریعت اسلام در عین خروج قراردادها از حوزه آن،‌ دیدگاه‌های موافق و مخالف را در قالب توجیه‏ها و انتقادها در این خصوص مورد بررسی قرار داده و در نهایت در راستای برقراری سازش بین نظرات متغایر، چارچوب و اصولی را برای تجویز سطح مطلوبی از مداخله‏های پدرمآبانه در قراردادهای کار پیشنهاد می‏نماید. 

کلیدواژه‌ها