تحلیل تأثیر ویژه و متفاوت اقرار نسبت به دلایل دیگر در دعاوی مدنی

نوع مقاله : تحقیقات بنیادی یا نظری

نویسنده

دانشگاه قم

چکیده

در فقه، به‌طور جدی از تفاوت اقرار و شهادت و تمایز اقرار در اعتبار و تأثیر، به گونه‌ای که سبب اثبات موضوع بدون نیاز به صدور حکم می‌شود، سخن به میان آمده است. در قوانین نیز بیان قانونگذار در مادۀ 1275 قانون مدنی و غیر قابل اعتراض (تجدیدنظر و فرجام) اعلام شدن حکم مستند به اقرار در مواد 331 و 369 قانون آیین دادرسی مدنی، توجه ویژۀ قانونگذار به این دلیل و برقراری اعتبار و تأثیر ویژه برای این دلیل را نشان می‌دهد. بر این اساس، وضعیت ویژۀ اقرار نسبت به ادلۀ دیگر و مبنای چنین تمایزی، مطلب مهمی است که نیاز به بررسی و تحلیل دارد. تحقیق در این خصوص، ما را به این نتیجه رهنمون می‌سازد که آنچه سبب تمایز اقرار از سایر ادله و تأیید اعتبار و تأثیر ویژه برای آن شده، این ویژگی است که برخلاف  سایر ادله، اقرار دلیلی است که توسط شخصی که دلیل علیه اوست، تهیه و ارائه شده و حاوی پذیرش آن شخص است که رفع اختلاف و ایجاد تفاهم بین اصحاب دعوا را (درمورد موضوع)، سبب می‌شود.

کلیدواژه‌ها


  • فارسی

    • امامی، سید حسن (بی‌تا)، حقوق مدنی، ج6، چ5، تهران: انتشارات ابوریحان.
    • بهرامی، بهرام (1389)، بایستههای ادلۀ اثبات، چ2، تهران: نگاه بینه.
    • حیاتی، علی‌عباس (1390)، آیین دادرسی مدنی (2)، چ1، تهران: نشر میزان.
    • حیاتی، علی‌عباس (1390)، آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی، چ2، تهران: نشر میزان.
    • زراعت، عباس (1389)، محشای قانون آیین دادرسی مدنی، چ3، تهران: ققنوس.
    • شمس، عبدالله (1389)، آیین دادرسی مدنی (دورۀ پیشرفته)، ج2، چ24، تهران: انتشارات دراک.
    • صدرزاده افشار، سید محسن (1387)، آیین دادرسی مدنی و بازرگانی، چ10، تهران: جهاد دانشگاهی واحد علامه طباطبایی.
    • عظیمی، محمد (1369)، ادلۀ اثبات دعوی، چ1، بی‌جا: مؤسسۀ انتشارات هاد.
    • کاتوزیان، ناصر (1384)، اثبات و دلیل اثبات، ج1، چ3، تهران: نشر میزان.
    • گلدوزیان، ایرج (1384)، ادلۀ اثبات دعوا، چ2، تهران: نشر میزان.
    • متین دفتری، احمد (بی‌تا)، آیین دارسی مدنی و بازرگانی، ج2، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
    • مدنی، سید جلال‌الدین (1375)، آیین دادرسی مدنی، ج2، چ4، تهران: گنج دانش.
    • مدنی، سید جلال‌الدین (1370)، ادلۀ اثبات دعوی، چ1، تهران: گنج دانش.
    • مهاجری، علی (1390)، قانون آیین دارسی مدنی در نظم حقوقی کنونی، چ1، تهران: فکرسازان.
    • واحدی، قدرت‌الله (1378)، آیین دادرسی مدنی، کتاب دوم (ج2)، چ2، تهران: نشر میزان.
    • یوسف‌زاده، مرتضی (1394)، آیین دادرسی مدنی، چ3، تهران: شرکت سهامی انتشار.

     

    عربی

    • الآشتیانی، میرزا محمد حسن (بی‌تا)، کتاب القضاء، قم: منشورات دار الهجرة.
    • الاسدی، الحسن بن یوسف بن المطهر (العلامة الحلی) (1419ق)، قواعدالاحکام، ج3، چ1، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
    • الانصاری، الشیخ مرتضی (1410ق)، القضاء الاسلامی (به قلم: میرزا حسین قلی خان)، ج1، بی‌جا: نشر الهدی.
    • الانصاری، الشیخ مرتضی (1415ق)، القضاء و الشهادات، بی‌جا: لجنة تراث الشیخ الاعظم.
    • التبریزی، المیرزا جواد (1415ق)، اسس القضاء و الشهادة، چ1، بی‌جا: موسسة الامام الصادق (ع).
    • الحر العاملی، محمد بن الحسن (1413ق)، وسایل الشیعة، ج23، چ1، بیروت: مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث.
    • الحلی، الحسن بن یوسف بن المطهر (العلامة) (بی‌تا)، تحریر الاحکام (چاپ سنگی)، ج2 (1 و2 در یک مجلد)، بی‌جا: مؤسسة آل البیت (ع).
    • الحلی، ابی القاسم نجم الدین جعفر بن الحسن (المحقق) (1415ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج4، چ1، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة.
    • الخوانساری، السید احمد (1405ق)، جامع‌المدارک، ج6 (6 و 7 در یک مجلد)، چ2، قم: مؤسسة اسماعیلیان.
    • الرشتی، میرزا حبیب‌الله (1401ق)، کتاب القضاء، ج1 (جلد 1 و 2 در یک مجلد)، قم: دارالقرآن الکریم.
    • الطباطبایی، السید علی (1404ق)، ریاض المسائل فی بیان الاحکام بالدلائل، ج2، قم: مؤسسة آل البیت(ع).
    • الطباطبایی، السید محمد (بی‌تا)، کتاب المناهل (چاپ سنگی)، بی‌جا: مؤسسة آل البیت (ع).
    • الطوسی، ابی جعفر محمد بن الحسن بن علی (1351)، المبسوط فی فقه الامامیة، ج8، بی‌جا: المکتبة المرتضویة لاحیاء الآثار الجعفریة.
    • العاملی الجبعی، زین الدین بن علی (الشهید الاول) (بی‌تا)، مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام (چاپ سنگی)، ج2، قم: مکتبة بصیرتی.
    • الکنی الطهرانی، المولی علی (بی‌تا)، کتاب القضاء (چاپ سنگی)، بی‌جا: بی‌نا.
    • المامقانی، عبدالله (بی‌تا)، مناهج المتقین فی فقه ائمة الحق و الیقین (چاپ سنگی)، بی‌جا: مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث.
    • مکارم شیرازی، ناصر (1427ق)، القواعد الفقهیة، ج2، چ2، قم: مدرسة الامام علی بن ابی طالب (ع).
    • مکی العاملی، شمس الدین محمد بن جمال الدین (الشهید الاول) (1368)، اللمعة الدمشقیة فی فقه الامامیة، چ2، قم: دارالفکر.
    • الموسوی البجنوردی، میرزا حسن (بی‌تا)، القواعد الفقهیة، ج3، قم: دار الکتب العلمیة اسماعیلیان نجفی.
    • الموسوی الگلپایگانی، السید محمدرضا (1401ق)، کتاب القضاء (تقریرات بقلم السید علی الحسینی المیلانی)، ج1، قم: مطبعة الخیام.
    • النجفی، الشیخ محمد حسن (1362)، جواهر الکلام، ج40، چ3، تهران: دارالکتب الاسلامیة.