1- دانشگاه تهران ، dadkhah63@gmail.com
2- دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری
چکیده: (412 مشاهده)
قسامه در فقه اسلامی روشی خاص برای اثبات دعوا در دعاوی مرتبط با جنایات بر نفس و عضو بهشمار میآید. با وجود اتفاقنظر در اصل مشروعیت این شیوه قضایی، در برخی از جوانب آن ابهاماتی دیده میشود. ازجمله این موارد، جایگاه زنان در قسامه است که در آثار فقهی بحث چندانی از آن بهمیان نیامده است. در این بین، برخی فقها سوگند زنان را معتبر دانستهاند و در مقابل، دیگران مرد بودن را شرط اعتبار قسامه بهحساب آوردهاند و بهطور معمول میان جایگاه مدعی یا مدعیعلیه و جایگاه اقربا تفکیک کرده، عدم پذیرش سوگند زنان را به جایگاه اقربا اختصاص دادهاند. دیدگاه اخیر در قانون مجازات اسلامی (مواد 336 ،337 و 338) نیز بازتاب یافته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی، چنین نتیجه میگیرد که شرط رجولیت در قسامه، مبتنی بر دلیل معتبری نیست و ذکر واژگان مختصّ مردان در مستندات قسامه، که دلیل اصلی این دیدگاه قلمداد میشود، از باب تغلیب است و امکان الغای خصوصیت از وصف رجولیت در آنها وجود دارد. بر این اساس شمول ادلّه مشروعیت قسامه، سوگند زنان را همانند مردان دربرمیگیرد و از این جهت تفاوتی نیز میان جایگاههای یادشده وجود ندارد.
واژههای کلیدی: قسامه،
سوگند،
زن،
لوث
نوع مطالعه:
تحقیقات بنیادی یا نظری |
موضوع مقاله:
حقوق کیفری و جرم شناسی دریافت: 1398/10/10 | ویرایش نهایی: 1401/11/1 | پذیرش: 1400/9/27 | انتشار: 1401/3/28 | انتشار الکترونیک: 1401/3/28
ارسال پیام به نویسنده مسئول