دوره 27، شماره 97 - ( بهار 1401 )                   دوره 27 شماره 97 صفحات 212-191 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

khoramieraghi E, rezvani S, mahdavipoor. Analysis of the effect of "ignorance" on realization The "Al-Dar" rule In the legislative and judicial system of Iran. دیدگاه‌های حقوقی 2022; 27 (97) :191-212
URL: http://jlviews.ujsas.ac.ir/article-1-1583-fa.html
خرمی عراقی عرفان، رضوانی سودابه، مهدوی پور اعظم. تحلیل تأثیر «جهل» بر تحقق شبهه دارئه کیفر در نظام تقنینی و قضایی ایران. دیدگاه‌های حقوق قضایی 1401; 27 (97) :212-191

URL: http://jlviews.ujsas.ac.ir/article-1-1583-fa.html


1- دانشگاه خوارزمی ، erfan.eraghi@gmail.com
2- دانشگاه خوارزمی
چکیده:   (218 مشاهده)
در نظام­های ­کیفری جعل «فرض آگاهی بر حکم قانونی» و ارزش اثباتی آن به­دلیل استثناهای نسبتاً فراوان و نقض عدالت و انصاف، کارکرد عامّ خود را از دست داده است. در قانون­ مجازات ­اسلامی مصوب­1392 به‌دلیل ارتباط بین جهل با مقوله دیگری با عنوان «شبهه»، انعطاف بیشتری در برابر پذیرش جهل به‌عنوان عذر قانونی به­چشم می­خورد. با­ این ­حال، معیار­ روشنی برای تشخیص موارد تأثیر جهل بر شبهه­دارئه در مواد 120 و 121­ ق.م.ا مقرّر ­نشده ­است.همچنین، در برخی منابع ­فقهی، جهل یکی از موانع مسئولیت کیفری عنوان شده ­است، امّا در شرایط مسموع ­بودن ادعای جهل، یعنی جنبه ­ثبوتی، اختلاف­نظرهایی وجود دارد. نقش مؤلفه­هایی مانندِ: «ملتفت­ نبودن به ­وجود حکم قانونی»،«فرصت و امکان متعارف برای تحصیل علم»،«استفسار و تلاش برای دریافت حکم صحیح قانونی» و «ابتنایِ باور مرتکب بر اسباب­ معقول» در تعیین شرایط «جهلِ­ بخشوده شده» قابل­ملاحظه است. قائلان پذیرش ادعای­ جهل به‌عنوان شبهه­دارئه نیز از حیث­ اثباتی، معیارهای ­گوناگونی مانند «تقصیری نبودن» یا «صادقانه یا منطقی­بودن باور مرتکب» و یا «غیرقابل اجتناب بودن جهل» را مطرح کرده­ و اغلب فقها نیز عذر ­شرعی محسوب­شدن جهل را شرط ­دانسته­اند. آنچه به‌عنوان نتیجه از پژوهش حاصل می­شود آن است که تحقّق معذوریت عرفی که ناشی از توجه به کرامت ذاتی انسان است، روح­تسامح کیفری و عدول از رویکرد سزاگرایی را در قانون ­مجازات ­اسلامی 1392 می­پروراند.
نوع مطالعه: تحلیلی و انتقادی | موضوع مقاله: حقوق کیفری و جرم شناسی
دریافت: 1397/12/27 | ویرایش نهایی: 1401/11/1 | پذیرش: 1398/10/23 | انتشار: 1401/3/28 | انتشار الکترونیک: 1401/3/28

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضائی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2023 CC BY-NC 4.0 | Judicial Law Views Quarterly

Designed & Developed by : Yektaweb