TY - JOUR ID - 703532 TI - دفاع شکلی در دادرسی مدنی JO - فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضائی JA - JLVI LA - fa SN - 2252-0007 AU - مولودی, محمد AU - حمزه هویدا, مهدی AD - دانشگاه بوعلی سینا Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 23 IS - 82 SP - 245 EP - 259 KW - کلیدواژگان: دفاع KW - دفاع شکلی KW - ایراد KW - دفاع ماهوی KW - دادرسی مدنی DO - N2 - چکیده دفاع در برابر دعوای خواهان به دو شیوه می‌تواند انجام گیرد: انکار اصل ادعا و به چالش کشیدن آن (دفاع ماهوی) و یا اعتراض به چگونگی اقامه‌ی دعوا و نقض قواعد دادرسی (دفاع شکلی). هر کدام از این دو شیوه، ماهیت، آثار و احکام خاص خود را دارد. تعیین قلمرو دفاع شکلی و یافتن معیاری برای تمییز مصادیق آن از دفاع ماهوی، موضوع مقاله‌ی حاضر است. با توجه به اینکه مبنا و مستند دفاع شکلی، نقض مقررات و تشریفات دادرسی است، معیار شناسایی را نیز باید در ماهیت این دسته از مقررات جست‌وجو نمود. بنابراین، به نظر می‌رسد، وجه تمایز و فارق میان دفاع شکلی و ماهوی در این نکته باشدکه هرگاه با طرح یک شیوه‌ی دفاعی از سوی اصحاب دعوا، دادرس بتواند وارد ماهیت شده و حکم صادر نماید، آن شیوه‌ی دفاعی را باید از مصادیق دفاع ماهوی دانست. اما اگر واکنش و دفاع طرف دعوا، امکان تشخیص ذی‌حق از بی‌حق را برای دادرس فراهم نیاورد، باید برآن بود که واکنش مزبور، مصداقی از دفاع شکلی است. عدم توجه به معیار ارائه شده، گاه موجب اختلاط مصادیق دفاع در قوانین، رویه‌ی قضایی و نوشته‌های حقوقی شده است. UR - https://jlviews.ujsas.ac.ir/article_703532.html L1 - https://jlviews.ujsas.ac.ir/article_703532_36cea0d3d199a36c9d173be9da5dd7e1.pdf ER -