فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضائی (دیدگاه‌های حقوقی سابق)

اصل برائت به عنوان یکی از اصول بنیادین و راهبردی دادرسی کیفری ایجاب می کند تا شمول حقوق دفاعی متهم را تا قبل از قطعی شدن رأی جاری بدانیم. این امر مستلزم به‌رسمیت شناختن دادرسی دو درجه‌ای است. موضوعی که در تغییرات قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 در خصوص آراء صادره از دادگاه کیفری‌یک رعایت نگردیده و قابلیت تجدیدنظرخواهی ماهوی برای این آراء پیش‌بینی نشده است.
رسیدگی دادگاه کیفری‌یک با سیستم تعدد قضات و در نظر گرفتن نهاد فرجام‌خواهی برای محکومان این دادگاه، به هیچ وجه توجیه مناسبی برای حذف نهاد تجدیدنظر ماهوی نبوده و تأمین کننده حقوق دفاعی متهم نیست.
با توجه به الگوبرداری قانونگذار ایران در تقنین قانون دادرسی کیفری مصوب 1392 از قانون دادرسی کیفری فرانسه، مطالعه تطبیقی قانون دادرسی کیفری فرانسه از نظر رعایت اصل دو درجه‌ای بودن آراء دادگاه‌ جنایی که هم‌تراز با دادگاه‌ کیفری‌یک ایران می‌باشد نشان می‌دهد عملکرد قانونگذار کیفری فرانسه از نظر به‌رسمیت شناختن ساختارهای اعتراض بر آراء و رعایت حقوق دفاعی متهم، برخلاف عملکرد قانونگذار کیفری ایران، به نحو مطلوبی تأمین کننده حقوق دفاعی اوست.

واژه‌های کلیدی: اصل برائت، حقوق دفاعی متهم، تجدید نظرخواهی، فرجام‌خواهی، دادگاه کیفری‌یک

     

---