رسیدگی به دعوا و مراحل آن مهمترین و حساسترین کار نهاد قضائی است که درنهایت با صدور قرار یا حکم توسط محاکم به انجام میرسد. دادگستری بابت صدور قرار و حکم صادرشده از محاکم از همان ابتدای طرح دعوا به دریافت هزینه اقدام میکند که به «هزینۀ دادرسی» مشهور است و در تمام آیینهای دادرسی و مراحل گوناگون آن نسبت به آنها اهتمام ویژه با قرار دادن ضمانتهای اجرای قوی شده است. همانگونه که از این عنوان پیداست، دادگاه برای صدور رأی نیازمند دریافت این هزینه است. به عبارت فنی تا وقتی این هزینه توسط خواهان دعوا پرداخت نشود، پرونده وارد فرایند دادرسی نمیشود. در حقوق اسلامی دربارۀ مشروعیت اخذ هزینۀ دادرسی اختلافنظر وجود دارد و گروهی بهطور مطلق آن را جایز دانستند و برخی مطلقاً آن را جایز ندانستند و دستهای با طرح تفصیل در مسئله به طرح احکام جداگانه پرداختند. در این نوشتار که به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی سامان یافته، ضمن بررسی دقیق ادلۀ همۀ دیدگاههای پیرامون این موضوع، با دستیابی به روایت صحیح منقول از «عمار بن مروان»، عدم مشروعیت هزینۀ دادرسی بر بنیاد آن به اثبات رسید.